هر کسی با کمی تمرین میتواند ضربات اصلی «تُم» و «بَک» را اجرا کند. اما چه چیزی صدای یک نوازنده حرفهای را از یک هنرجوی مبتدی متمایز میکند؟
چه رازهایی در تکنیک های دف دستان یک استاد نهفته است که یک ریتم ساده را به اجرایی نفسگیر و پر از احساس تبدیل میکند؟
پاسخ در «ریزهکاریها» و تکنیکهای پیشرفتهای است که به نوازندگی، رنگ، بافت و عمق میبخشند.
این تکنیکها، ادویههای جادویی یک آشپز ماهر هستند که طعمی فراموشنشدنی خلق میکنند. در این مقاله، ما به عنوان نوازندگانی حرفهای، پرده را کنار میزنیم و شما را با ۱۰ مورد از این تکنیکهای جذاب آشنا میکنیم که مرز بین نوازندگی خوب و عالی را مشخص میکنند.
۱. تکنیک «اشاره» یا «چپ»
این تکنیک، صدای سوم و پنهان دف است. «اشاره»، یک ضربه بسیار سبک و سریع با انگشتان دستی است که ساز را نگه داشته (معمولاً دست چپ). این ضربات نرم، فضاهای خالی بین ضربات اصلی را پر کرده و بافتی متراکم و پیچیده به ریتم میبخشند، بدون آنکه صدای اصلی را تحت تاثیر قرار دهند.
دف : نوای عرفانی ایران | راهنمای جامع شناخت، انواع و کاربرد آن در مراسم
۲. تکنیک «ریز» یا «زنجیر»
این یکی از زیباترین و شناختهشدهترین تکنیکهای دف است. «ریز» با لرزش سریع و مداوم مچ دست ایجاد میشود که باعث به صدا درآمدن ممتد و درخشان حلقههای دف میگردد. از این تکنیک برای ساختن اوج و فرود، ایجاد تنش و هیجان، و کشش دادن یک نت در لحظات دراماتیک استفاده میشود.
۳. تکنیک «خفه کردن» یا «دمپ» (Muting)
هنر یک نوازنده حرفهای تنها در تولید صدا نیست، بلکه در کنترل سکوت نیز هست. تکنیک خفه کردن یعنی قطع کردن صدای طنیندار «تُم» بلافاصله پس از اجرای آن، با قرار دادن آرام انگشتان روی پوست. این کار باعث ایجاد ضربات خشک، مقطع و شفاف (Staccato) شده و از در هم آمیختن صداها در ریتمهای سریع جلوگیری میکند.